آیا زندگی ما می تواند یک شبیه سازی کامپیوتری باشد؟
سوال هفته: چگونه بفهمیم که زندگی ما نوعی شبیه سازی کامپیوتری پیچیده نیست؟ آیا میتواند مانند فیلم ماتریکس باشد؟
پاسخ: این سوال منحصر به پیشرفت تکنولوژی در دنیای امروز ما نیست. در دو هزار سال گذشته گنوسیها و دیگر فرقه های مذهبی با نظریه های عرفانی ادعا کرده اند که زندگی دنیایی و تجربیات فیزیکی ما توهمی بیش نیست. یکی از راههای متقاعد کردن افرادی که این نظریه را باور دارند و من قطعاً توصیه نمیکنم این کار را انجام دهید، این است که یک ضربه به نقطهای حساس از بدنشان بزنید طوری که جایش کبود شود و سپس از آنها بپرسید آیا درد و کبودی ناشی از آن توهم است یا خیر. پاسخ محبت آمیزتری که توصیه میکنم انجام دهید این است که شواهدی برای اراده ی آزاد انسان ارائه دهید. اگر اراده ی آزاد ما واقعی باشد و برنامهریزی نشده و غیرقابل پیشبینی باشد، یعنی ما یک شبیهسازی کامپیوتری نیستیم.
شواهد شما برای این نظریه چیست؟ اولا، مشاهدات فراوانی وجود دارد که رفتار انسان قابل پیش بینی نیست. اگر چنین بود، هر کسی میتوانست در بازار سهام ثروتمند شود و هر بار نتایج انتخابات سیاسی را پیشبینی کند. دوما، تلاشهای بسیاری از سوی باهوشترین و ماهرترین برنامهنویسان رایانه ای برای ساخت یک ماشین دارای هوش مصنوعی انجام میشود. یک ماشین هوشمند که نه تنها شامل نرمافزارهای خودآموز و یادگیری است، بلکه دارای احساسات واقعی و آزادانه و توانایی ایجاد روابط شخصی میباشد. پیشرفتهای بسیاری در بهبود قابلیتهای خودآموزی و خود اصلاحی رایانهها حاصل شده است. اما هیچ پیشرفت مشاهده ای در ایجاد ماشینی با اراده ای آزاد و آگاهانه وجود نداشته است. این موضوع به این خاطر است که اراده ی آزاد و آگاهانه ای که هر انسانی دارد، اساسا فیزیکی نیست. در واقع منشا آن در فیزیک و شیمی نیست، بلکه معنوی است. این ماهیت معنوی ماست که انسانها را از تمام موجودات دیگر روی زمین متمایز میکند. این ماهیت معنوی ماست که ثابت میکند بخشی از یک شبیه سازی کامپیوتری نیستیم.
نقل قول مورد علاقه من از جامعه دانشمندانی که روی هوش مصنوعی کار می کنند این است: “ما ده سال با ساخت یک ربات با هوش مصنوعی فاصله داریم و همیشه این فاصله وجود خواهد داشت.” یا به تعبیر ماتریکس، به دنبال اختراع هوش مصنوعی رفتن مانند خوردن قرص آبی رنگ است. ما همیشه بهتر است قرص قرمز را انتخاب کنیم. We are always better off choosing the red pill.