Default publications post thumbnail

آیا علم می تواند وجود یک طراح خردمند را ثابت کند؟

ما در جهانی زندگی میکنیم که برای تعدد و چندگانگی مذهب ارزش قائل است. به دلیل این نگرش گسترده، شاید تعجب آور نباشد که یکی از سوالاتی که اغلب توسط دانشجویان غیر مسیحی از من پرسیده میشود مربوط به هویت خالق است. آنها میخواهند بدانند که چگونه پیشرفت علم برای این طرحی هوشمند، خدای کتاب مقدس را به عنوان یک طراح معرفی میکند؟

پاسخ من به این سوال با بسیاری از دوستانم که در زمینه ی طراحی هوشمند (ID) تحقیق میکنند تفاوت دارد. آنها استدلال میکنند که تحقیقات علمی نمیتواند هویت این طراح را مشخص کند.  حامیان مسیح با تکیه بر دلایل غیرعلمی بر این باورند که خدای کتاب مقدس همان طراح است، و از طرفی اصرار دارند که هویت طراح سؤالی نیست که علم بتواند به آن بپردازد.

من با احترام به مخالفانم فکر میکنم که علم امکانات کافی برای ارائه ی دلایل کافی را دارد که به ما این امکان را بدهد هویت طراح را نتیجه گیری کنیم. برای درک اینکه چرا این موضوع برای من اهمیت دارد، ابتدا باید توضیح دهم که طراحی هوشمند در علم چه جایگاهی دارد.

طراحی هوشمند بخشی از ساختار علم است

به دلیل تأثیر طبیعت‌گرایی روش‌شناختی (یک تحلیل فلسفی مبنی بر اینکه تعابیر علمی باید به فرآیندهای طبیعی محدود شوند)، بسیاری از مردم ادعا می‌کنند که طراحی هوشمند فراتر از مرزهای علم است. با این حال، تعدادی از رشته های علمی مبتنی بر توانایی دانشمندان در شناخت عوامل هوشمندانه، و کشف تفاوت این فعالیتها نسبت به فرآیندهای طبیعی است. به عنوان مثال، دانشمندان کالبد شکافی میتوانند تعیین کنند که آیا یک فرد در نتیجه ی حوادث طبیعی یا تصادف مرده، یا در اثر صدمه ی شخص دیگری یا یک عامل هوشمند جانش را از دست داده است. انسان شناسان میتوانند تکه های سنگ را بررسی کنند و تعیین کنند که آیا این سنگها عمداً توسط انسانها (مانند نئاندرتالها) به ابزارهای کاربردی تبدیل شده اند یا صرفاً توسط فرآیندهای طبیعی شکل گرفته اند. محققان SETI برای شناسایی تمدن‌های بیگانه، تشعشعات الکترومغناطیسی ساطع شده از ستارگان دور را بررسی می‌کنند و به دنبال نشانه‌هایی هستند مبنی بر دارا بودن طراحی هوشمندانه هستند. در اوایل دهه 1970، لزلی ارگل (Leslie Orgel) و فرانسیس کریک (Francis Crick)، فرضیه ی پانسپرمی  هدایت شده را برای توضیح منشأ حیات بر روی زمین پیشنهاد کردند و حتی راه‌هایی را برای آزمایش علمی این ایده پیشنهاد دادند.

علم ابزار لازم برای تشخیص تاثیر یک طراح هوشمند را دارد و تفاوت آن از علل و رویدادهای طبیعی روشن میسازد. اگر چنین است، پس چرا تحقیقات علمی نمیتواند کشف کند که آیا از نظر بنیادی، یک طراح هوشمند در خلق تاریخ و حیات و جهان نقش داشته است؟ به نظر من میتواند، و من استدلال میکنم که نقش داشته است.

علم نه تنها دارای صلاحیت تشخیص تاثیر عامل هوشمند است، بلکه ابزار لازم برای ارائه ی بینش در مورد ویژگیهای آن را نیز دارد. مثلا محققین صحنه جرم میتوانند چپ دست یا راست دست بودن قاتل یا قد یک مجرم و غیره را تشخیص دهند. Anthropologists can glean a tremendous amount about the biology and cognitive ability of hominids by examining the tools they made. اگر دانشمندانِ SETI سیگنالی را شناسایی کنند که از یک تمدن بیگانه آمده باشد، بدون شک می‌توانند با تجزیه و تحلیل، ویژگی‌های آن سیگنال و محل ستاره‌ای که سیگنال را تولید می‌کند، و اطلاعات مربوط به بیگانگانی که آن را ارسال کرده، تشخیص دهند.

پرونده علمی برای وجود خدا و هویت طراح

بنابراین، چطور میتوانیم از نظر علمی در مورد هویت یک طراح هوشمند تحلیل کنیم؟ تعداد انگشت شماری از بینش های علمی سرنخهای مهمی را ارائه میدهند.

ستاره شناسان دریافتهاند که جهان آغازی داشته است. این بدان معناست که این آغاز باید علتی داشته باشد و این علت در خارج از خود عالم است. به بیان دیگر، یک علت فوق طبیعی جهان را به وجود آورده است. (این بینش برای بسیاری از مردم شواهدی است برای وجود خدا.) اگر آن علت فوق طبیعی را طراح هوشمند بدانیم، پس طراح فراتر از این جهان است و باید به اندازهی کافی قدرتمند باشد که جهان را ایجاد کند (پیدایش 1:1). ستاره شناسان همچنین بر این باورند که زمان از وقتی آغاز شد که جهان ما آغاز شد، و این نشان میدهد که طراح هوشمند خارج از محدوده ی زمان عمل میکند (مزمور 90:2؛ اشعیا 40:28).

اخترشناسان و اخترفیزیکدانان کشف کرده اند که پارامترهای اساسی، عوامل ثابت‌ و ویژگی‌هایی که جهان را تعریف می‌کنند، مقادیر دقیقی را برای وجود حیات در نظر میگیرند. این تنظیم دقیق نشان میدهد که جهان برای یک هدف طراحی شده است. (باز هم بسیاری از مردم نظم و دقیق بودن جهان را به عنوان مدرک دیگری بر وجود خدا می‌دانند.) طراحی و هدف، ویژگی‌های هستند که وجود یک ذهن متفکر را ثابت میکنند. این بینش در مورد نظم و دقیق بودن جهان به این معنی است که این طراح هوشمند باید دارای یک هویت باشد (ایوب 38-41).

ثبات قوانین طبیعت و نظم جهان نشان میدهد که طراح این جهان دمدمی مزاج نیست. در واقع به نظر میرسد که عامل مسئول جهان تزلزل ناپذیر و تغییرناپذیر است (یعقوب 1:17؛ ملاکی 3:6؛ عبرانیان 13:8).

تکرار طرح‌های یکسان در سراسر زیست‌شناسی و ماهیت جهانی سیستم‌های بیوشیمیایی نشان می‌دهد که فقط یک طراح این حیات را ایجاد کرده است، نه مجموعه‌ای از طراحان (اول قرنتیان 8: 6).

پیشرفت‌های دانشمندان در درک سیستم‌های بیوشیمیایی و تمثیل ساعت‌ساز ویلیام پیلیWilliam) (Paley دلایل محکمی  بر وجود خدا هستند. شباهتهای قابل توجه بین معماری و عملکرد سیستمهای بیوشیمیایی و طرحهای انسانی نشان میدهد که سیستمهای شیمیایی سلول کار یک ذهن هوشمند است. این مشاهدات همچنین نشان می‌دهند که بین ذهن طراحان انسانی و طراح هوشمند تفاوت وجود دارد. به بیان دیگر، به نظر میرسد که انسانها به دست یک طراح هوشمند ساخته شدهاند (پیدایش باب 1 آیات 26 و 27).

زیبایی بسیاری که در سراسر جهان میبینیم و موجودات اعجاب آور و شگفت انگیزی که گستره ی بیولوژیکی را تشکیل میدهند، نشاندهنده ی این است که طراحی آنها نتیجه ی استعداد و خلاقیت یک هنرمند است. عامل هوشمندی که مسئول حیات بوده و ظاهراً از آنچه آفریده بسیار لذت میبرد (پیدایش 1:31a؛ مزمور 104:26).

شواهد اینچنینی بسیاری وجود دارد، اما من معتقدم این فهرست کوتاه بینش کافی در مورد ویژگی‌های یک طراح به ما می‌دهد تا بتوانیم به طور منطقی نتیجه بگیریم که طراح هوشمند به احتمال زیاد خدای کتاب مقدس است.

اما یک شکاک ممکن است این سوال را در مورد طرح های به اصطلاح بد در طبیعت مطرح کند. چرا این همه درد و رنج در این دنیا وجود دارد؟ آیا این ویژگیهای طبیعت به این معناست که طراح هوشمند بدخواه آفریده هایش است؟ آیا تفکر آنها این است که طراح هوشمند بیکفایت است؟ اینطور نیست. استدلال اینکه خالقی که میتواند جهان را به وجود بیاورد فاقد صلاحیت است، بسیار سخت است. و وقتی این پرسشها را با دقت بیشتری بررسی می‌کنیم، در حقیقت ، اغلب دلایل قانع‌کننده‌ای برای وجود طرح‌های «بد» به‌جای طرح‌های خوب پیدا می‌کنیم. دی‌ان‌ای بی ارزش به یک مورد اساسی تبدیل شده است.

در مورد درد و رنج در این جهان، تعدادی از فیلسوفان معتقدند که ممکن است دلایل خوبی وجود داشته باشد که طراح هوشمند دنیایی را ایجاد کند که در آن درد و رنج وجود داشته باشد. در واقع، علم سرنخهایی در مورد دلایل وجود این درد و رنجها ارائه میدهد.

نکته ی قابل توجه این است که موارد علمی برای اثبات طراحی هوشمند بسیار قوی هستند. من به عنوان یک مسیحی، تعجبی ندارم که شواهد علمی ما را به سمت خدای کتاب مقدس هدایت میکنند. از این گذشته، کتاب مقدس می آموزد که خدا خود را از طریق خلقت این جهان به ما نشان داده است.

منابع