من در ساحل بریتیش کلمبیا بزرگ شده ام، جایی که پیش بینی آب و هوا بسیار سخت بود. مردم تنها با دیدن کوهها میتوانستند پیش بینی کنند که باران خواهد بارید یا نه، و اگر کسی نمیتوانست کوهها را ببیند گرفتار بارشهای غیرمنتظره میشد.
یکی از همکلاسیهای من در دبیرستان اهل یک کشور بیابانی در آفریقا بود. دانش‌آموزان دیگر به شوخی او را برای پرستش خورشید توسط اجدادش مسخره می‌کردند. پاسخ معمول او این بود: “شما هم اگر آن را میدیدید همین کار را میکردید.”
البته در عصر ما دیگر کسی خورشید نمیپرستد. با این حال، خورشید قطعا ما را به پرستش و ستایش خالقش ترغیب میکند. همانطور که در مقالات متعددی که در سه دههی گذشته نوشته ام1، ما ستاره شناسان نتوانسته ایم ستاره ی دیگری مشابه خورشید پیدا کنیم که بتواند حیات پیشرفته را در سیاره ای با ویژگیهای منحصر به فرد، که به دور آن میچرخد حفظ کند. به نظر میرسد که فقط خورشید دارای تمام ویژگیهایی است که تشکیل حیات پیشرفته در یک سیاره به آن نیاز دارد.
اخترشناسان به رغم جستجوی فراوان، در یافتن ستاره ای با ویژگیهای خورشید ناموفق بوده اند. چندین تیم از ستاره شناسان بیش از شش دهه است که در جستجوی یافتن یک همزاد برای خورشید هستند. این جست‌وجو باعث شده تا چندین ستاره را کشف کنند که دوقلوهای یکدیگر هستند، اما تاکنون نتوانسته اند «دوقلویی» برای خورشید پیدا کنند.
کشفیات نجومی اخیر، به وجود بیش از دوازده ستاره ی مشابه با خورشید اشاره میکنند. ستاره شناسان اخیرا ستارهای مشابه خورشید یافتهاند که یک ستارهی دنباله دار از نوع G است و دمای موثری حدود 50 درجهی سانتیگراد بیشتر از دمای خورشید دارد و دارای تعداد زیادی عناصر سنگینتر از هلیوم با بیش از 89 تا 112 درصد مقدار این عناصر در خورشید است و سنی در حدود 1 میلیارد سال دارد و بدون هیچ همدم زیر ستارهای است.
با این حال، هیچ یک از دوقلوهای خورشیدی که تا امروز کشف شده‌اند، به اندازه کافی مشابه خورشید نیستند تا بتوانند از حیات پیشرفته در سیاره‌ای که به دور آن میچرخد، حمایت کنند. چنین ستارهای باید یک ستاره از نوع G2 باشد و دمای موثری با اختلاف حدود 5 درجه سانتیگراد نسبت به دمای خورشید، و اختلاف میزان درخشندگی کمتر از 0.1٪ نسبت به خورشید داشته باشد و فراوانی عناصر سنگینتر از هلیوم در آن با فراوانی نسبی عناصر سنگین در خورشید یکسان باشد. همچنین سن آن نسبت به سن خورشید (4.566 میلیارد سال) با رواداری 1 میلیون سال (برخی فیزیکدانان می گویند 0.1 میلیون سال) مطابقت داشته باشد.
ماموریت کشف یک ستارهی مشابه خورشید همچنان ادامه دارد و آخرین یافتهها نشان میدهند برخی ستارهها حتی بیشتر از ویژگیهای خاص خورشید به عنوان یک ستارهی منحصر به فرد، برای حفظ حیات پیشرفته در یک سیاره را دارا هستند. در بررسی یک تصویربرداری با وضوح بالا از یک خوشهی ستارهای با تعداد زیادی از ستارههای M67 ، دانشمندان یک ستارهی خورشید مانند به نام M67-1194 کشف کردند2 که اولین “دوقلوی” خورشیدی شناخته شده است که به یک خوشهی ستارهای تعلق دارد. از نظر شیمیایی، M67-1194 نسبت به سایر “دوقلوهای خورشیدیِ” شناخته شده، شباهت بسیاری به خورشید دارد. نتیجهی این تحقیقات، شواهد بیشتری ارائه میدهد که خورشید در خوشهای غنی از ستارگان متولد شده و اندکی پس از شکل گیری به سرعت از خوشهی تولد خود خارج شده است.3 M67-1194 از نظر وجود عناصرِ سنگینتر از هلیوم حدود 5 درصد غنیتر و از نظر سن حدود نیم میلیارد سال جوانتر از خورشید است. اما وجود فعلی آن در یک خوشهی غنی از ستارگان، برای ایجاد و حفظ یک حیات پیشرفته در سیارات خود مشکل ساز خواهد بود.
ستارهی دیگری که از نظر شیمیایی کاملاً شبیه به خورشید است HIP 56948 نام دارد. اگر معادل سه برابر جرم زمین، ترکیبی از زمین و دیگر مواد شهاب سنگی، در منطقه انتقال حرارت ستارهی HIP 56948 قرار گیرد، این ستاره از نظر شیمیایی تقریباً مشابه خورشید خواهد شد.4
برخلاف “دوقلوهای” خورشیدی شناخته شده، خورشید دارای کمربند دنباله دار و سیارکی است. (با بررسی طول موج مادون قرمز از 216 دوقلوی خواهر و برادر خورشیدی و ستارگان مشابه آنها در این تحقیقات، نشان داد که در این 60 ستارهی شبیه به خورشید هیچ غبار قابل تشخیصی وجود ندارد که نشانهای برای حضور سیارکها و دنباله دارهای موجود در مجاورت ستارگان باشد.5 ) جذب دنباله‌دارها و سیارکها در طول تاریخ طولانی خورشید، احتمالا میتواند تفاوت شیمیایی آن را در مقایسه با ستارهی HIP 56948 توجیه کند.
در سه سال گذشته، اکتشافات جدید در زمینهی یافتن دوقلوهای خورشیدی تقریباً دو برابر شده است. با این حال افزودن این تعداد به فهرست یافتهها، و بررسی فعالیت‌های کروموسفری و تغییرپذیری آنها نسبت به خورشید نشان میدهد6 که همهی آنها یا حداقل نیم میلیارد سال از خورشید قدیمی‌تر هستند7، یا حداقل یک میلیارد سال جوانتر هستند8.
طبق آخرین و جدی‌ترین جستجوها برای یافتن دوقلوهای خورشیدی، نشان میدهد این اکتشافات تقریباً دو برابر شده است. با این حال در میان تمام ستارگانی که اخترشناسان آنها را شبیه‌ترین ستارهها به خورشید تشخیص داده‌اند، خورشید به تنهایی در راس دارا بودن تمام ویژگیهای یک ستاره است، که یک حیات پیشرفته به آن نیاز دارد.
همانطور که چندین ستاره شناس در نتیجهی تحقیقات خود، در مورد جستجو برای یافتن ستارگان مشابه خورشید اشاره کردهاند، تنها ستارگان خورشید مانند میتوانند کاندیدای بررسیهای سازمان SETI (جستجو برای یافتن هوش فرازمینی) باشند9. این تحقیقات حاکی از آن است که حداقل در حال حاضر بودجهی تحقیقات SETI، باید به سمتی سرمایهگذاری شود که امکان کسب نتیجه و بهره‌وری بیشتر را داشته باشد. فقدان کامل چنین ستارگانی پس از چندین دهه جستجو در ستارههای کهکشان راه شیری باعث شده هر لحظه به این حقیقت نزدیکتر شویم که خورشید آنقدر دقیق و منظم طراحی شده، که بتواند وجود ما و تمدن پیشرفتهی ما را ممکن سازد. دفعهی بعد که به طلوع یا غروب خورشید خیره می‌شوید، باشد که شما را به تحسین و ستایش خدای بزرگ برانگیزد، که او چطور یک خورشید پرتابش و سودمند را برای منفعت و هدف شما طراحی کرده است.
A. Önehag et al., “M67-1194, an Unusually Sun-Like Solar Twin in M67,” Astronomy & Astrophysics 528 (April 2011): id. A85, doi:10.1051/0004-6361/201015138.
Ross, “Sun’s Rare Birth.”
J. Meléndez et al., “The Remarkable Solar Twin HIP 56948: A Prime Target in the Quest for Other Earths,” Astronomy & Astrophysics 543 (July 2012): id. A29, doi:10.1051/0004-6361/201117222.
A. D. Da Costa et al., “On the Incidence of WISE Infrared Excess among Solar Analog, Twin, and Sibling Stars,” Astrophysical Journal 837 (March 2017): id. 15, doi:10.3847/1538-4357/837/1/15.
G. F. Porto de Mello et al., “A Photometric and Spectroscopic Survey of Solar Twin Stars within 50 Parsecs of the Sun. I. Atmospheric Parameters and Color Similarity to the Sun,” Astronomy & Astrophysics 563 (March 2014): id. A52, doi:10.1051/0004-6361/201322277.
M. Mittag et al., “Chromospheric Activity and Evolutionary Age of the Sun and Four Solar Twins,” Astronomy & Astrophysics 591 (June 2016): id. A89, doi:10.1051/0004-6361/201527542; Jorge Meléndez et al., “HIP 114328: A New Refractory-Poor and Li-Poor Solar Twin,” Astronomy & Astrophysics 567 (July 2014): id. L3, doi:10.1051/0004-6361/201424172 ; Marflia Carlos, Poul E. Nissen, and Jorge Meléndez, “Correlation between Lithium Abundances and Ages of Solar Twin Stars,” Astronomy & Astrophysics 587 (March 2016): id. A100, doi:10.1051/0004-6361/201527478.
Jhon Yana Galarza et al., “High-Precision Analysis of the Solar Twin HIP 100963,” Astronomy & Astrophysics 589 (May 2016): id. A1, doi:10.1051/0004-6361/201527912; Jorge Meléndez et al., “18 Sco: A Solar Twin Rich in Refractory and Neutron-Capture Elements. Implications for Chemical Tagging,” Astrophysical Journal 791 (July 2014): id. 14, doi:10.1088/0004-637X/791/1/14.
Meléndez et al., “Remarkable Solar Twin HIP 56948.”
People we meet and audiences we address frequently ask us for brief descriptions of the best scientific evidences for God. Depending on individual backgrounds,...
